Prace badawczo-rozwojowe
Spółka prowadzi projekty polegające na pracach badawczych i rozwojowych zmierzających do opracowania
technologii lub oprogramowania, które Spółka będzie wykorzystywała w działalności operacyjnej, w tym
w licencjonowaniu oprogramowania do klientów. Zgodnie z MSR 38 koszty prac badawczych ujmowane
są natychmiastowo w wyniku finansowym, natomiast koszty prac rozwojowych ujmowane są w bilansie, jeśli
spełnione są kryteria kapitalizacji określone w MSR 38. Analizowane jest m.in. czy Spółka posiada zdolność
techniczną do ukończenia oprogramowania, czy podjęta została decyzja o dokończeniu prac, czy jest możliwość
użytkowania lub sprzedaży aktywa (lub licencjonowania), czy jest prawdopodobne uzyskanie korzyści
ekonomicznych (np. czy Spółka posiada szacunki przyszłych przychodów). Ocena, czy spełnione są wszystkie
kryteria kapitalizacji zawiera wiele elementów wymagających osądu Zarządu, który co do zasady jest subiektywny.
Dokonując analizy, które z etapów prac kwalifikują się jako prace badawcze, a które jako prace rozwojowe, Spółka
posługuje się m.in. 9-stopniową skalą poziomów gotowości technologicznej (TRL – technology readiness level).
Spółka przyjęła, że etap prac rozwojowych rozpoczyna się od poziomu VII. Poziom VII to etap, w którym dokonano
demonstracji prototypu technologii w warunkach operacyjnych, a prototyp jest już prawie na poziomie systemu
operacyjnego.
Ujmowanie przychodów z umów z klientami – ocena czy Spółka jest zleceniodawcą
Spółka zawiera umowy z klientami, w których świadczenia realizowane są przy współudziale podmiotów trzecich.
W każdej z takich umów Spółka ocenia z perspektywy kryteriów określonych w MSSF 15 Przychody z kontraktów
z klientami, czy zgodnie z charakterem usługi Spółka jest zobowiązana do dostarczenia dóbr lub usług, czy też jej
obowiązkiem jest zorganizowanie dostarczenia dóbr lub usług przez stronę trzecią. Dokonując oceny, Spółka
uwzględnia m.in. to, czy kontroluje usługę lub dobro przed tym jak zostaje ono przeniesione na klienta.
Główne rodzaje usług, jakie zostały poddane tej analizie to sprzedaż licencji na oprogramowanie obce (tj. innych
producentów) oraz sprzedaż usług utrzymania świadczonych przez producentów oprogramowania. Każdą
z zawieranych umów Spółka ocenia w powyższym kontekście indywidualnie.
W odniesieniu do większości umów Zarząd ocenił, że Spółka pełni rolę zleceniodawcy, ze względu na następujące
czynniki: 1) Spółka definiuje i negocjuje usługę dla klienta ostatecznego, najczęściej podczas kompleksowej analizy
przedprojektowej, ustala warunki realizacji i opcjonalnie utrzymania usługi (SLA), 2) Spółka ustala i negocjuje cenę
z klientem, niezależnie od kosztów składników dostarczanej usługi, w tym kosztów zakupionej licencji, 3) Spółka
jest stroną umowy z klientem i odpowiada przed klientem za realizację usługi (m.in. w większości przypadków
Spółka świadczy w usługi utrzymania nawet w sytuacji sprzedaży usług utrzymania producenta, Spółka odpowiada
za wypełnienie zobowiązań odnośnie czasu reakcji, naprawy określonych błędów itp.).
Z perspektywy ujęcia księgowego, w przypadku pełnienia roli zleceniodawcy przychody od klientów wykazywane
są w pełnej wysokości wynagrodzenia za usługi, natomiast koszty zakupionych dóbr (np. licencji) czy usług
powiększa koszty działalności operacyjnej.
Ujmowanie przychodów z umów z klientami – alokacja ceny pomiędzy licencję i utrzymanie
W większości umów na dostawę licencji obcych Spółka oferuje również gwarancję (wsparcie) producenta na okres
24 lub 36 miesięcy, rozszerzoną o gwarancję (wsparcie) ze strony Spółki, która w wielu przypadkach ma szerszy
zakres niż ta zapewniona przez producenta i zarówno w przypadku rozwiązań firm trzecich, jak i własnych znacznie
wykraczają poza określone prawem minimum. Niejednokrotnie udzielany jest rabat (zarówno przez producenta, jak
i przez Spółkę, która sprzedaje tę licencję do swojego klienta), który nie zawsze jest alokowany proporcjonalnie
do licencji i gwarancji, a często występuje sytuacja, że alokowany jest wyłącznie do jednego z tych elementów.
Z tego powodu, nawet jeśli w umowie ustalone są oddzielne ceny za licencję i gwarancję, Spółka dokonuje re-
alokacji przychodów zgodnie z MSSF 15 na podstawie jednostkowej ceny sprzedaży każdego z tych elementów.
W większości przypadków Spółka przyjmuje, że cena jednorocznego wsparcia (gwarancji) wynosi 15-20% ceny
licencji, co poparte jest polityką cenową powszechnie spotykaną wśród producentów oprogramowania.
Spółka w podobny sposób (tj. na podstawie takiego samego klucza) rozdziela koszt zakupionej licencji obcej
i wsparcia producenta, tak by ująć w odpowiednim okresie koszt związany z nabyciem licencji oraz koszt wsparcia
producenta. Zakupione wsparcie producenta jest zazwyczaj uznawane za koszt wykonania kontraktu, w momencie
zawarcia umowy ujmowane w pozostałych aktywach krótkoterminowych i rozliczane w okresie świadczenia usługi
wsparcia dla klienta końcowego.
Ujmowanie przychodów z umów z klientami – moment ujęcia przychodu z tytułu licencji obcej
Spółka dokonuje osądu, które z umów zawieranych przez Spółkę zawierają element znaczącej integracji. Ocena
czy umowa zawiera znaczący element integracji, czy nie, dokonywana jest z perspektywy oczekiwań klienta
odnośnie ostatecznego rezultatu umowy i w związku z tym, co do zasady jest mocno subiektywna. W przypadku
umów ze znaczącą integracją większość dostarczanych przez Spółkę elementów, takich jak: opracowanie projektu
systemu, dostarczenie licencji, wdrożenie systemu, testy itp. stanowią jeden obowiązek świadczenia. W takiej
sytuacji wypełnienie obowiązku świadczenia odbywa się stopniowo, a przychody z wypełnienia obowiązku
świadczenia ujmowane są w okresie jego wypełnienia na podstawie oceny stopnia zaawansowania.